Nieuw nummer De Kleine Meijerij # 1 2025

BIOSCOOPRECLAME, SIMON VRIENTEN, PREHISTORISCHE KANO'S, AN EN GIEL KONINGS 
De 76^e jaargang opent met een artikel waarin Martin van der Waals nieuw licht laat schijnen op een al wat ouder fenomeen, namelijk bioscoopreclame. En dan met name de reclame zoals die vanaf de jaren ’40 tot ’70 van de vorige eeuw in de Oisterwijkse Kunstkring- en City bioscopen op het witte doek werd gebracht. Dit gebeurde door middel van glasdia’s. Een aantal van deze platen, veelal vervaardigd voor Oisterwijkse middenstanders, is bewaard gebleven. Fotograaf Rob Rokven blies de glasdia’s nieuw leven in door deze vakkundig te fotograferen. Ze verschijnen nu voor het eerst in druk, waarbij ook de opdracht gevende middenstanders in herinnering worden gebracht.
  
(Foto: Rob Rokven)
Nettie van de Langenberg-Scheepers en Jan van Gerven nemen ons mee naar het dorp Esch in de periode van de Tweede Wereldoorlog, en vertellen dan met name het verhaal van An en Giel Konings, die voor hun verzetsactiviteiten de hoogste onderscheiding (Yad Vashem) van de staat Israël ontvingen in het jaar 2000.
 
Giel en An Konings bewonderen de Yad Vashem onderscheiding. (Foto: Brabants Centrum)
Eveneens over een aspect van de Essche historie gaat het artikel van Anton van Dorp dat handelt over de recente vondst van een prehistorische boomstamkano. Ruim 60 jaar geleden echter, werd rond dezelfde locatie aan de Essche stroom ook al een restant van een boomstamkano gevonden. Wat weten we van deze vaartuigen?
 
Zo werd de kano gevonden. (Foto: J. Verspay)
Een uitgebreid artikel van Frans Goris (met dank aan Ad van den Oord) belicht de persoon van Simon Vrienten, afkomstig uit De Moer. In oktober 1932 fietste boerenzoon Simon Johan Vrienten (Sint-Joachimsmoer 1907-Tilburg 1985) van het brave gehucht Sint-Joachimsmoer naar het bijna net zo brave dorp Moergestel. Na zowat een uurtje kon de vrijgezel daar het erf oprijden van landbouwer Wilhelmus van Dijk, vooraan op de Tilburgseweg. Bij hem had de boerenknecht namelijk, ondanks de zware landbouwcrisis, toch nog inwoning en werk kunnen vinden. Vijftien roerige jaren later rondde hij zijn vrijgezellenbestaan af in het toenmalige ‘smokkelaarsparadijs’ Hilvarenbeek. Hij kende de plaats vanuit zijn activiteiten in het smokkelaarsnetwerk dat ook connecties in Moergestel en Oisterwijk had. Simon was een eenvoudige boerenknecht, die, met alle gevolgen van dien, in de ban raakte van fascisten. Hij werd lid van Zwart Front. Simon zou later de vader worden van Hennie Vrienten, de bekende popmuzikant.
 Insigne van Zwart Front. (Foto: O. Rieter)
Alle artikelen zijn rijk geïllustreerd.
Het nummer bevat verder nog als webtip een verwijzing naar de website van het Regionaal Archief TIlburg met gescande doodsbriefjes.
Daarnaast een zestal literatuuraankondigingen te weten: Stille getuigen, grafmonumenten van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Tilburg * Kampina, geschiedenis en bescherming van een natuurmonument * Nieuw leven in een oude sjoel Honderdvijftig jaar synagoge Tilburg, drieënveertig jaar Liberaal Joodse Gemeente Brabant, * ‘Als ge moe van het wandelen bent…’ (Een geschiedenis van horecabedrijf ‘Bos en Duin’), * De Brabantse Familie vander Amervoirt 1300-2000, met supplement: Addenda en errata, *  Vera, van der Aa; een familie met 25 namen ... of meer.

Deze aflevering 1 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij: Boekhandel Oisterwijk te Oisterwijk, Johan heeft het te Moergestel, Primera Koningsoord te Berkel-Enschot, W. van Pinxteren, Markt 2 te Esch, Slijterij Mitra te Helvoirt, de Read-shop/DA te Udenhout en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij in het voormalig gemeentehuis van Haaren aan het Mgr. Bekkersplein.

Nieuw nummer De Kleine Meijerij # 4 2024

NIEUWE AFLEVERING VAN DE KLEINE MEIJERIJ STAAT WEER VOL INTERESSANTE VERHALEN

Het nieuwe nummer van het kwartaalblad van erfgoedvereniging Heemkundekring De Kleine Meijerij bevat een aantal onbekende of minder bekende verhalen uit de oorlogsjaren 1940-1945. Ad van den Oord schreef een aangrijpend artikel over het noodlottige ongeval dat in Oisterwijk de twaalfjarige Alfons Jansen en de Britse militair Bob Kirk op 28 januari 1945 overkwam toen spelenderwijs een naar gedacht ongeladen geweer in hun richting werd afgevuurd. Er zat echter nog een patroon in de kamer van het geweer………
 Bidprentje Alphons Jansen.
Frits Kooijmans schrijft over hoe het zijn ouders Jan en Leen Kooijmans verging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het is een nooit verteld verhaal over de groenteboer op de Oisterwijkse Lind die als krijgsgevangene naar een Duits kamp werd afgevoerd en zijn buurman verzetsman Jan Linthorst.
 Gezin Kooijmans in de achtertuin De Lind 6.

Over het aan de Gemullehoekenweg 57-59 gelegen pand ‘Huize Schoonoord’ gaat de bijdrage van Frank Scheffers. Hij beschrijft hoe het in 1912 gebouwde pand van hotel-restaurant en pension een bestemming kreeg als schoenfabriek van de gebroeders Janssens. Die sloot haar deuren in 1972. Later kwam er nog een doe het zelf-zaak in en een interieurzaak. Thans staat ombouw tot woningcomplex op stapel.
 
De finish-afdeling van Schoenfabriek Janssens.

Het blad opende met de geschiedenis van de Heimans & Anholt Schoenfabriek NV. Jan Biekens schrijft over het wel en wee van deze Oisterwijkse fabriek en zijn eigenaren. De joodse eigenaren Simon en Henri Anholt zouden de oorlog niet overleven. Zij zijn gedeporteerd naar Duitsland en daar vermoord.

Stikkerij van Heimans Pantoffelfabriek te Eygelshoven.

Bijzonder indrukwekkend is ook het aangrijpende verhaal over de Helvoirtse melkboer Bart Pijnenburg. Decennialang bewaarde hij voor zijn omgeving een groot oorlogsgeheim. Als 23-jarige werd hij in 1944 opgepakt wegens hulp aan een deserterende Duitse soldaat. De Duitsers voerden hem af en via diverse kampen belande hij in de hel van het vernietigingskamp Mauthausen. Na de bevrijding van dit kamp kwam hij begin mei 1945 terug naar Nederland waar hij in Oudenbosch herstelde van zijn ontberingen. Hij pakte zijn leven in Helvoirt weer op maar sprak nooit over zijn gevangenschap. Pas later vertelde hij zijn schoonzoon dat vreselijke verhaal.
De massief houten zolen van de kampschoenen van Bart.

Het nummer bevat naast de Jaarinhoud verder nog als webtip een verwijzing naar de website ‘De Tweede Wereldoorlog in Tilburg op de kaart’. Daarnaast een drietal literatuuraankondigingen te weten het artikel ‘Een intrigerende oorkonde. Leerlooien in bezettingstijd bij de KVL’, ‘Als één familie. Over het lief en leed in een Brabants dorp (Helvoirt)’en ‘Burgerslachtoffers van het nazi-bewind in Udenhout en Biezenmortel tijdens de bezetting en tot slot enkele ontvangen aanvullingen op eerder verschenen artikelen.

Deze aflevering 4 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij: Boekhandel Oisterwijk te Oisterwijk, Johan heeft het te Moergestel, Primera Koningsoord te Berkel-Enschot, W. van Pinxteren, Markt 2 te Esch, Slijterij Mitra te Helvoirt, de Read-shop/DA te Udenhout en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij in het voormalig gemeentehuis van Haaren aan het Mgr. Bekkersplein.

5 oktober Excursie KVL, Oisterwijk

ZATERDAG 5 oktober rondleiding met gids KVL-terrein en gangenstelsel

Samen met de stadsgidsen en de medewerkers van de Stichting Stoommachine Oisterwijk hebben we op zaterdag 5 oktober van 13.00 tot 15.00 uur een interessant programma ontwikkeld rondom de KVL, de gebouwen, het terrein, de stoommachine en het ondergrondse gangenstelsel. We gaan ook het oude kantoorgebouw in om het mooie glas-in-loodraam te bezichtigen en de gedenksteen van de in de oorlog omgekomen veelal Joodse KVL-medewerkers.
Er zijn twee groepen gepland waarbij het aantal deelnemers per groep gemaximeerd is op 15 zodat er in totaal 30 personen kunnen deelnemen.
Deelname is gratis, maar u gelieve zich in verband met de voorbereiding tevoren op te geven bij onze secretaris: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Groep 1: Van 13.00u. - 14.00u. rondleiding KVL-terrein en gebouwen. Van 14.00u. -15.00u. rondleiding machinekamer en demonstratie stoommachine en rondleiding door het gangenstelsel.
Groep 2: Van 13.00u. – 14.00u. rondleiding machinekamer en demonstratie stoommachine en rondleiding door het gangenstelsel. Van 14.00u. – 15.00u. rondleiding KVL-terrein en gebouwen.
Startpunt/verzamelen bij de hoofdingang van het KVL-hoofdgebouw.
Na afloop is er gelegenheid voor een kopje koffie bij Koffie Miep (voor eigen rekening).
Deelname voor leden is gratis, aan niet-leden vragen we een bijdrage van € 5,00.

Nieuw nummer De Kleine Meijerij # 3 september 2024

NIEUW NUMMER DE KLEINE MEIJERIJ:
Een nieuwe herfst, en een nieuw ‘heemkundig geluid’.

In aflevering 3 van ons tijdschrift weer een verzameling rijk geïllustreerde verhalen die verschillende aspecten belichten uit de geschiedenis van diverse plaatsen in ons werkgebied.
 
(coll. auteur) 
Joost van der Loo opent de rij met zijn artikel over een tak van de van de familie Heessels in Udenhout, Berkel, Oisterwijk en Haaren. Een bijzondere familiegeschiedenis.

Ad van de Wiel tekende het verhaal op van Martien Bressers uit Best, die in 1944 als kind met de andere leden van het gezin in verband met de heftige bevrijdingsgevechten vanuit zijn woonplaats naar Haaren moest vluchten. Daar zat het gezin Bressers ondergedoken nabij de molen van Roozen.
 
(coll. BHIC)
Oorspronkelijk Molenhuize genaamd, zou het in 1860 door notaris Verbunt gebouwde huis aan de Molenstraat in Helvoirt vanaf 1917 Rosen Haeghe heten. Harrie van Iersel beschrijft de vijf families die er in de 100-jarige geschiedenis van dit pand gewoond hebben.
 
(coll. H. van Iersel)
Martin van der Waals vertelt het verhaal van een eenvoudige volksjongen die gedurende lange tijd in Oisterwijk woonde, en met zijn Bossche voetbalelftal BVV in 1948 landskampioen werd. Zijn naam was Henk Kwaks. Dit kampioenschap zou een uitzonderlijk ‘staartje’ krijgen!
 
(coll. H. Mees)
Boerderij De Schaapjes aan de Oisterwijkse dreef in Haaren werd ooit geëxploiteerd door Hans van der Haring. In zijn artikel beschrijft Hans de periode dat hij er de scepter zwaaide en dat het genootschap Sociëteit De Fezelaer er thuis was.
 
coll. H. van der Haring)
Een beschrijving van het in 2020 verschenen, door Karin van den Heuvel samengestelde bundeltje met gedichten en versjes van vroeger, een redactioneel artikeltje met een terugblik op Open Monumentendag 2024, en correcties en leuke aanvullingen op eerdere publicaties besluiten dit nieuwe nummer.

Literatuursignalementen in deze uitgave zijn de uitgaven:
- Eeuwig zingen.100 jaar zang en vriendschap Oisterwijk/ Anne Vermeer. (ISBN 978-90-832014-4-3)
-75 jaar Klankrijk. Muziekvereniging St. Willibrordus/ Francien Leussink e.a. (www.muziekvereniging-Esch.nl)
-Oisterwijkse bands Jaren ’60 ’70 en ’80. Jan Biekens en Jan van Leest. (ISBN 9789090382395)

Webtip van dit kwartaal: Joodse Begraafplaats Oisterwijk. (www.jb-oisterwijk.nl)

Deze aflevering 3 van De Kleine Meijerij is verkrijgbaar bij: Boekhandel Oisterwijk te Oisterwijk, Johan heeft het te Moergestel, Primera Koningsoord te Berkel-Enschot, W. van Pinxteren, Markt 2 te Esch, Slijterij Mitra te Helvoirt, de Read-shop/DA te Udenhout en het Heemcentrum van De Kleine Meijerij in het voormalig gemeentehuis van Haaren aan het Mgr. Bekkersplein.