Nieuw nummer De Kleine Meijerij # 03 2020

NIEUWE AFLEVERING DE KLEINE MEIJERIJ

In de nieuwe aflevering van het kwartaaltijdschrift van Heemkundekring de Kleine Meijerij wordt door Frans Goris ‘voortgeborduurd’ op twee eerder in hetzelfde tijdschrift verschenen artikelen over de Wierdsmabank bij het Oisterwijkse Groot Kolkven. In 2001 was het Frans van Iersel die erover schreef, en tien jaar later was het Louis Nouws die op zijn beurt wat meer licht wierp op de voorgeschiedenis van de bank. De bank, geplaatst in 1917, is ook onderdeel geweest van een controverse. Het is over deze “strijd om de bank der drie wapens” dat dit bijzondere en mooi geïllustreerde artikel gaat. 

Wim de Bakker verhaalt in dit nummer over een bijzondere archiefvondst. Bij het bestuderen van de oude Oisterwijkse schepenprotocollen kwam hij een zeer oude vermelding uit 1444 over een Maria-omgang op het spoor. De Maria-processie is een fenomeen dat vandaag de dag vooral ouderen zich herinneren. Naar nu blijkt werd er in de late middeleeuwen in Oisterwijk dus ook al in 1444 een dergelijke processie gehouden! 

Cor Sinnema geeft in zijn bijdrage een beschrijving van het op 16 juli j.l. bij Stichting Het Kwartier van Oisterwijk verschenen ‘Pinkas en Memorboek van de Joodse gemeente Oisterwijk’. Dit boek levert in 252 pagina’s een fraaie kijk op de ontstaansgeschiedenis van de Oisterwijkse Joodse gemeente. De ‘ontrafeling’ en knappe vertaling uit manuscripten van de bibliotheek Rosenthaliana van de Universiteit van Amsterdam is van Jenneken Schouten.

Lies(ke) van der Eerden (1913-2012) was een bekende Oisterwijkse. Zij runde ooit een boekhandel aan de Oisterwijkse Stationsstraat/hoek Spoorlaan. Zij en haar moeder, Adriana van der Eerden-Canters (echtgenote van ‘vleeschhouwer’ Jan van der Eerden) hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog uitgebreide observaties aan het papier toevertrouwd. Lies met name over de tijd die ze, na opgepakt te zijn door de Duitse Sicherheistpolizei, doorbracht in de gevangenis in Den Bosch. In een artikel van de redactie wordt zeer uitgebreid bij deze bijzondere persoonlijke herinneringen stilgestaan. 

Literatuur-signalementen zijn in deze aflevering de nieuwe uitgaven:

Kampina Airborne. Gevluchte en ondergedoken airborne-militairen in natuurgebied de Kampina.

Dit betreft een herziene en uitgebreide uitgave van een eerder onder dezelfde titel verschenen boek van Peter van der Linden.

Over Unentse families. Beschrijvingen, stambomen en verhalen van families uit Udenhout en Biezenmortel, deel 3.

Geschreven door het schrijversteam en werkgroep genealogie Heemcentrum ’t Schoor.

Leermonument, fiets- en wandelroutes door Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout en Biezenmortel.  Auteurs: Ronald Peeters, Jack van der Sanden, Piet Happel, Kees van Kempen en Cees de Werdt.

De webtip in deze aflevering: www.brabantsdorpsleven.nl

Deze webpagina belicht het leven en werken van Brabantse mensen, zoals dat is vastgelegd op oude prentbriefkaarten.

Het nummer sluit af met aanvullingen en reacties op het artikel van Petra Robben uit de vorige editie van De Kleine Meijerij, over de Kruisen in Berkel-Enschot.

Bent u geen lid en wilt u een aflevering bestellen/kopen?

Losse nummers (prijs: Euro 6,00 excl. porto) zijn te bestellen bij het secretariaat: H. van Helvert, Plataanlaan 6, 5076 ED Haaren, 0411-622230 Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Losse nummers van De Kleine Meijerij zijn ook verkrijgbaar bij Boekhandel Oisterwijk, Kerkstraat 2 te Oisterwijk, in het Heemcentrum van De Kleine Meijerij (vrijdagmiddag van 13.30-16.00 uur) aan de Spoorlaan 70 en verder bij:
* Primera Koningsoord, Winkelcentrum Koningsoord te Berkel-Enschot;
* Spar Kuijpers, Looiershof 40, 5296 NS te Esch;
* Albert Heijn, Monseigneur Bekkersplein 3 te Haaren;
* Mitra Slijterij, Kerkstraat 30 te Helvoirt;
* Novy Van Wezel, Rootven 10, 5066 AW Moergestel;
* Fotogalerie Angelique, Kreitenmolenstraat 34, 5071 BE Udenhout.
Heemkundekring De Kleine Meijerij heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout: www.dekleinemeijerij.nl

Achterkantjes 2020 #03

In dit informatieblad kunt u lezen over:

• Uitnodiging en agenda Algemene Ledenvergadering op woensdag 11 november 2020, aanvang 19.30 uur, in dorpshuis De Es, Dorpsstraat 5C te Esch.
• Verslag Algemene Ledenvergadering 2019.
• Oproep kopij website.
• Deelname RABO-ClubSupport.
• Op zoek naar een nieuw heemcentrum.
• Aanbod overtollige boeken en tijdschriften.
• Beperkte openstelling heemcentrum / annuleren lezingen.

Lees meer

Wat gebeurt er in uw dorp?

Zoals jullie wellicht al hebben gezien, is de website van de heemkundekring aangepast. Nieuwe en actuele artikelen plaatsen we op de homepage. De statische informatie is naar de linkerkolom verplaatst.  Dat geeft ons gelegenheid om datgene wat er in de dorpen gebeurt in de etalage te zetten. Zo zijn er wellicht interessante lezingen of activiteitendagen. Ook nieuws bij vondsten, toewijzing van monumenten of onderscheidingen van jubilarissen zijn gelegenheden om dat via de website aan elkaar te tonen.

Al deze nieuwe verhalen over de dynamiek van het erfgoed in onze dorpen willen we graag op de website vertellen. Daar hebben we jullie voor nodig! Als inwoners van de dorpen zitten jullie immers het dichtst bij het vuur. Zet je aankondiging, oproep of nieuws op papier en stuur het als Wordbestand naar Petra Robben. Als je daarbij een eigen gemaakte foto hebt, kan zij die ook plaatsen. Aarzel niet over de schrijfstijl of grammaticafouten, die kunnen er door haar worden uitgehaald.

Laat zien wat er in uw dorp gebeurt op het gebied van erfgoed. Berkel-Enschot, Udenhout, Haaren, Oisterwijk, Esch, Moergestel! Zet het lokale erfgoed op de kaart én de website van Heemkundekring De Kleine Meierij.

Heb je een bericht en/of een foto? Stuur een e-mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Onderwijs centraal tijdens Open Monumentendag Berkel-Enschot

In de voortuin van Kerkstraat nr. 6 D staat een beeld van de Heilige Caecilia, patroonheilige van de Caeciliaschool. Samen met de voormalige school is dit beeld in 2019 op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst. Op de Open Monumentendagen 2020 wordt aandacht besteed aan dit kunstwerk, gemaakt door zuster Oda Swagemakers (1916-2006)

Bij de inzegening van de school in september 1955 beloofde Leon Swagemakers (van Villa De Lange Akker), vader van zuster Oda, aan het schoolbestuur een caeciliabeeld als geschenk. Op zaterdag 29 juni 1957 vond vóór de school de plechtige overdracht en zegening plaats van dit kunstwerk in aanwezigheid van de schooljeugd.

Het witte borstbeeld is van de heilige maagd Caecilia, op het beeld geschreven als H. Cecilia. Het stelt de Romeinse maagd Caecilia voor die de marteldood stierf voor haar geloof. Met de vleugel van haar beschermheilige achter zich, rijst ze op uit de kokende stoom, geflankeerd door het zwaard van de beul en de martelaarspalm. Haar handen maken het gebaar, dat in de geheimtaal van de eerste christenen duidt op de Drieëenheid: vader-zoon-heilige geest. Drie vingers van haar rechterhand zijn samen getrokken en één vinger van haar linkerhand wijst erna. Dit beeld is gemaakt door zuster Oda Swagemakers. Ze was een veelzijdig en begaafd kunstenares en maakte beelden in hout en steen. Voor ons dorp maakte ze naast dit beeld ook een modern hardstenen Mariabeeld met Jezuskind voor de herdenkingskapel in de Oude Toren.

Legende

De legende van de maagd Caecilia van Rome vertelt over deze telg uit het beroemde Romeinse geslacht der Caecilii. Ze leefde in de derde eeuw in Rome en werd al jong gedoopt. Ze werd tegen haar wil uitgehuwelijkt aan de heidense jongeman Valerianus. Zij probeerde haar verloofde tot het christendom te bekeren en zich te laten dopen. Het was de Romeinen echter verboden om christen te worden en tot God te bidden. Ze werd hiervoor gearresteerd, gemarteld en gefolterd. De beulen probeerden haar eerst met kokend water te doden. Toen dat niet lukte werd ze met het zwaard onthoofd. Al snel na haar gewelddadige dood werd ze door de eerste christenen als martelares vereerd.

Op zaterdag 12 en zondag 13 september 2020 tijdens de Open Monumentendagen in Berkel-Enschot wordt meer verteld over dit onderwerp. U kunt dan ook de Caecilia wandelroute lopen (2 km.) 

Werkgroep Open Monumentendag Berkel-Enschot

Jack van der Sanden

Foto: Peter Timmermans